اندیکاتور CCI مخفف عبارت Commodity Channel Indicator به معنای “شاخص کانال کالا” یکی از کاربردی ترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است. در دنیای بازارهای مالی، معامله گران همواره به دنبال ابزارهایی هستند که می توانند به آنها در تصمیم گیری آگاهانه و افزایش کیفیت استراتژی های معاملاتی خود کمک کنند. در این مقاله، ما سعی کرده ایم به زبان ساده به اندیکاتور CCI بپردازیم، نحوه عملکرد آن را درک کنیم، کاربردهای آن را در تحلیل تکنیکال بررسی کنیم، مزایا و معایب آن را مورد بحث قرار دهیم و نکات عملی برای استفاده از این اندیکاتور ارائه دهیم .
اندیکاتور CCI چیست ؟
اندیکاتور CCI یک اندیکاتور نوسان نما یا همان اسیلاتور است که توسط دونالد لمبرت در سال 1980 توسعه یافت و برای تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع اسیلاتورها برای تحلیل گران تکنیکال بسیار مهم و کاربردی هستند. هدف اصلی اندیکاتور CCI این است که اطلاع دهد چه زمانی قیمت یک دارایی سرمایه‌ای از ارزش واقعی آن بیشتر می‌شود و به قیمت بالاتری نسبت به ارزش آن معامله می شود و یا به اصطلاح بیش خرید (Over Bought) می شود و بالعکس چه زمانی قیمت یک دارایی از ارزش واقعی آن کمتر است و با قیمتی کمتر از قیمت واقعی معامله می‌شود یا به اصطلاح بیش فروش (Over Sold) می شود.
اندیکاتور CCI چگونه کار می کند ؟
اندیکاتور CCI تفاوت بین قیمت معمولی فعلی و میانگین قیمت آن را در یک دوره مشخص اندازه گیری می کند. سپس از این میانگین حساب‌شده، مقدار کلی دیگری که به عنوان “تغییر میانگین مطلق” شناخته می‌شود، کسر می‌شود. این مقدار تغییر میانگین مطلق برای هر نقطه‌ی داده‌ای محاسبه می‌شود و نتیجه‌ی به دست‌آمده نشان‌دهنده‌ی میزان اختلاف قیمت فعلی نسبت به میانگین حساب‌شده است.
فرمول و نحوه محاسبه اندیکاتور CCI
برای محاسبه‌ی این اندیکاتور، مراحل زیر را دنبال کنید:
محاسبه‌ی قیمت نمونه‌ای (Typical Price):
قیمت نمونه‌ای معمولاً از سه مقدار زیر به‌دست می‌آید:
Typical Price = (High + Low + Close) / 3
که:
High: بالاترین قیمت دارایی در بازه‌ی زمانی مورد نظر
Low: پایین‌ترین قیمت دارایی در بازه‌ی زمانی مورد نظر
Close: قیمت بسته‌ی دارایی در بازه‌ی زمانی مورد نظر
محاسبه‌ی میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average):
ابتدا باید یک میانگین متحرک ساده (SMA) برای قیمت نمونه‌ای‌ها در بازه‌های زمانی مورد نظر حساب کنید. معمولاً بازه‌ی زمانی ۱۴ روزه برای محاسبه‌ی SMA استفاده می‌شود، اما شما می‌توانید این بازه را تغییر دهید.
محاسبه‌ی انحراف معیار میانگین (Mean Deviation):
انحراف معیار میانگین معمولاً میانگین مطلق اختلاف هر قیمت نمونه‌ای از میانگین متحرک ساده است. برای هر روز، اختلاف قیمت نمونه‌ای با میانگین متحرک ساده محاسبه شده و سپس این اختلاف‌ها به میانگین گرفته می‌شوند.
محاسبه‌ی CCI:
حالا مقادیر Typical Price و SMA و Mean Deviation را دارید. برای محاسبه‌ی CCI، از فرمول زیر استفاده می‌کنید:
CCI = (Typical Price – Simple Moving Average) / (0.015 * Mean Deviation)
مقادیر به‌دست‌آمده برای CCI معمولاً در بازه‌ی مقادیر مثبت و منفی قرار می‌گیرند. مقادیر مثبت نشان‌دهنده‌ی قوت صعودی است و مقادیر منفی نشان‌دهنده‌ی قوت نزولی است. همچنین، مقدار صفر ممکن است برخی از مواقع به‌دست‌آید که نشان‌دهنده‌ی بازار نوسانی و بدون روند خاص است.
تفسیر مقادیر CCI
تفسیر مقادیر اندیکاتور CCI بسیار مهم است و می‌تواند به شما کمک کند تا نقاط احتمالی ورود یا خروج از معاملات در بازار را درک کنید. مقادیر CCI به صورت زیر تفسیر می‌شوند:
مقدار CCI بالاتر از ۱۰۰: اگر این اتفاق بیفتد، نشان‌دهنده‌ی قوت صعودی قیمت دارایی است. در این صورت، بازار به یک مرحله‌ی خریداری و قوی پیش می‌رود و ممکن است زمان خوبی برای ورود به بازار با خرید باشد.
مقدار CCI پایین‌تر از -۱۰۰: اگر این اتفاق بیفتد، نشان‌دهنده‌ی قوت نزولی قیمت دارایی است. در این حالت، بازار به یک مرحله‌ی فروش و ضعیف پیش می‌رود و ممکن است زمان خوبی برای ورود به بازار با فروش باشد.
مقدار CCI بین -۱۰۰ تا ۱۰۰: اگر اندیکاتور بین این دو مقدار قرار گیرد، این نشان‌دهنده‌ی بازار نوسانی و بدون روند خاص است. در این حالت، ممکن است بازار در حالت کند شکل گرفته باشد و توصیه می‌شود نسبت به ورود به معاملات احتیاط کنید.
در نظر داشته باشید که تفسیر مقادیر CCI همواره به تنهایی کافی نیست و باید با تحلیل دیگر نشانگرها و نمودارها همراه شود تا تصمیمات دقیق‌تری در مورد ورود یا خروج از معاملات گرفته شود. همچنین، تجربه و شناخت بازار نیز بسیار اهمیت دارد تا به‌طور کلی‌تر وضعیت بازار را درک کنید.
مزایای اندیکاتور CCI
1.سادگی و سهولت استفاده : درک و استفاده از CCI نسبتاً آسان است و آن را هم برای مبتدیان و هم برای معامله گران با تجربه مناسب می کند. فرمول ساده و سیگنال های واضح آن فرآیند تصمیم گیری را برای معامله گران ساده می کند .
2.سیگنال های قابل اعتماد در بازارهای پرطرفدار : اندیکاتور CCI سیگنال های قابل اعتمادی در بازارهای پرطرفدار دارد ، جایی که می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا روند را طی کنند و برای مدت طولانی‌تری در موقعیت‌های سودآور باقی بمانند .
3.تطبیق پذیری در دارایی های مختلف: شاخص CCI را می توان برای دارایی های مالی مختلف، از جمله سهام، جفت ارز، کالاها و ارزهای دیجیتال اعمال کرد. ویژگی تطبیق پذیری این اندیکاتور باعث شده تا به ابزاری ارزشمند برای معامله گران در بازارهای مختلف تبدیل شود .
4.اندازه‌گیری نسبی قیمت: این اندیکاتور قیمت‌ها را در مقیاس نسبی نشان می‌دهد و به‌عنوان یک نشانگر تحلیل تکنیکال می‌تواند اختلافات قیمتی در طول زمان را نشان دهد.
5.شناسایی تحولات قیمتی: با استفاده از اندیکاتور CCI می‌توانید تحولات مهم در بازار را تشخیص داده و نقاط احتمالی خرید یا فروش را مشخص کنید.
6.اشاره به نقاط خرید و فروش: مقادیر بالای ۱۰۰ نشان‌دهنده‌ی نقاط خرید و مقادیر پایین‌تر از -۱۰۰ نشان‌دهنده‌ی نقاط فروش هستند.
7.قابلیت ترکیب با ابزارهای دیگر: اندیکاتور CCI قابلیت ترکیب با ابزارها و اندیکاتورهای دیگر را دارد تا تحلیل‌های کاملتری از بازار ارائه دهد.
معایب اندیکاتور CCI
1.اشاره به نقاط زمانی نادرست: در برخی مواقع، اندیکاتور CCI ممکن است نقاط احتمالی خرید یا فروش را به‌طور نادرست تشخیص دهد و تصمیم‌گیری‌های غلطی را به شما توصیه کند.
2.تاخیر در ارائه سیگنال‌ها: برخی از اندیکاتورها، از جمله CCI، ممکن است به دلیل محاسبات پیچیده، تاخیر در ارائه سیگنال‌ها داشته باشند و در مواقع تغییرات سریع بازار، این تاخیر ممکن است باعث از دست‌رفتن فرصت‌های معامله شود.
3.عدم کاربرد در بازارهای تندرتحرک: اندیکاتور CCI برای بازارهای با تغییرات زیاد قیمتی مناسب نیست و ممکن است اشاره‌های نادرستی ارائه دهد.
6.نیاز به تجربه و شناخت بازار: مانند بسیاری از اندیکاتورها، استفاده مؤثر از CCI نیازمند تجربه و شناخت بازار است. تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر برای ورود یا خروج از معاملات به‌کمک تجربه و شناخت بازار به‌همراه این اندیکاتور میسر می‌شود.
7.بی‌تأثیر بر روند طولانی مدت بازار: اندیکاتور CCI بیشتر مناسب تشخیص نقاط احتمالی ورود یا خروج در بازه‌های زمانی کوتاه است و بر روند طولانی مدت بازار تأثیر کمتری دارد.
8.تنوع محدود: ممکن است اندیکاتور CCI تنها به نقاط احتمالی خرید و فروش محدود شود و نتواند به‌طور کامل پویایی‌های مختلف بازار را درک کند.
ترکیب CCI با سایر اندیکاتورها
برای افزایش دقت سیگنال های CCI، معامله گران اغلب آن را با سایر شاخص های فنی مانند میانگین متحرک (MA)، شاخص قدرت نسبی (RSI)، یا واگرایی میانگین متحرک همگرایی (MACD) ترکیب می کنند .
تنظیم دوره ها و آستانه های مناسب
اثربخشی CCI تا حد زیادی به دوره انتخابی و آستانه خرید و فروش بیش از حد بستگی دارد. معامله گران باید تنظیمات مختلفی را آزمایش کنند تا آنهایی را بیابند که برای سبک معاملاتی آنها بهترین کارایی را دارند .
مثال های واقعی از شاخص CCI در بازار فارکس
به عنوان مثال واقعی از اندیکاتور CCI در بازار فارکس، فرض کنید که شما در حال مشاهده‌ی نمودار قیمت جفت ارز EUR/USD هستید و از اندیکاتور CCI برای تحلیل آن استفاده می‌کنید.
شرایط خرید:
مثال واقعی از شاخص CCI در بازار فارکس در شرایط مقدار بالاتر از +100:
تاریخ: 25 ژانویه 2024
زمانبندی: روزانه (D1)
مقادیر محاسبه‌شده از اندیکاتور CCI:
میانگین قیمت بسته‌ی ۱۴ روز گذشته: 1.7200
قیمت بسته‌ی جفت ارز EUR/USD مقدار 1.7400
انحراف معیار میانگین: 0.0150
محاسبه‌ی CCI:
CCI = (1.7400 – 1.7200) / (0.0150 * 1) = 133.33
تفسیر نتیجه:
مقدار به‌دست‌آمده برای CCI برابر با 133.33 است که مشخص‌کننده‌ی مقدار بالاتر از +100 است. این نشان‌دهنده‌ی این است که بازار به مرحله‌ای از قوت صعودی دست یافته است و احتمال خرید در این نقطه وجود دارد. مقدار CCI در این حالت نشان‌دهنده‌ی نسبتاً قوی بودن صعودی برای این بازه‌ی زمانی است.
شرایط فروش:
مثال واقعی از شاخص CCI در بازار فارکس در شرایط مقدار پایین‌تر از -100:
تاریخ: 5 نوامبر 2023
زمانبندی: روزانه (D1)
مقادیر محاسبه‌شده از اندیکاتور CCI:
میانگین قیمت بسته‌ی ۱۴ روز گذشته: 1.4200
قیمت بسته‌ی جفت ارز EUR/USD مقدار 1.4000
انحراف معیار میانگین: 0.0180
محاسبه‌ی CCI:
CCI = (1.4000 – 1.4200) / (0.0180 * 1) = -111.11
تفسیر نتیجه:
مقدار به‌دست‌آمده برای CCI برابر با -111.11 است که مشخص‌کننده‌ی مقدار منفی پایین‌تر از -100 است. این نشان‌دهنده‌ی این است که بازار به مرحله‌ای از قوت نزولی نسبی بیشتری دست یافته است و احتمال فروش در این نقطه وجود دارد. مقدار CCI در این حالت نشان‌دهنده‌ی نسبتاً قوی بودن نزولی برای این بازه‌ی زمانی است.
شرایط بازار بدون نوسان:
تاریخ: 10 اوت 2023
زمانبندی: روزانه (D1)
مقادیر محاسبه‌شده از اندیکاتور CCI:
میانگین قیمت بسته‌ی ۱۴ روز گذشته: 1.1800
قیمت بسته‌ی جفت ارز EUR/USD مبلغ : 1.2000
انحراف معیار میانگین: 0.0150
محاسبه‌ی CCI:
از فرمول اندیکاتور CCI استفاده می‌کنیم:
CCI = (1.2000 – 1.1800) / (0.0150 * 1) = 20
تفسیر نتیجه:
مقدار به‌دست‌آمده برای CCI برابر با 20 است. این مقدار نشان‌دهنده‌ی بازار نوسانی و بدون روند خاص است. از این نتیجه می‌توان نتیجه‌گیری کرد که بازار در حال حاضر به سمت هیچ روند خاصی پیش نمی‌رود و نیاز به احتیاط در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی دارید.
نتیجه گیری
شاخص کانال کالا (CCI) یک ابزار ارزشمند در تحلیل تکنیکال است. توانایی آن در شناسایی شرایط خرید بیش از حد و فروش بیش از حد، مشاهده واگرایی ها و ارائه سیگنال های قابل اعتماد در بازارهای پرطرفدار باعث محبوبیت آن در بین معامله گران شده است. با این حال، مانند هر ابزاری، بدون محدودیت نیست و معامله گران باید احتیاط کنند و CCI را با سایر اندیکاتورها برای تجزیه و تحلیل دقیق تر ترکیب کنند. با مدیریت ریسک مناسب و درک شرایط بازار، اندیکاتور CCI می تواند دارایی ارزشمندی در سفر تجاری شما باشد .
سوالات متداول
1. آیا اندیکاتور CCI برای معاملات روزانه مناسب است؟
بله، اندیکاتور CCI را می توان برای معاملات روزانه استفاده کرد. معامله گران می توانند دوره ها و آستانه ها را مطابق با سبک معاملاتی ترجیحی خود تنظیم کنند .
2. آیا می توانم از شاخص CCI برای سرمایه گذاری های بلند مدت استفاده کنم ؟
در حالی که CCI بیشتر برای معاملات کوتاه‌مدت تا میان‌مدت استفاده می‌شود، همچنان می‌تواند بینش‌های ارزشمندی را برای سرمایه‌گذاران بلندمدت ارائه دهد .
3. آیا شاخص CCI برای همه بازارهای مالی کار می کند ؟
بله، شاخص CCI را می توان در بازارهای مالی مختلف، از جمله سهام، فارکس، کالاها و ارزهای دیجیتال اعمال کرد .
4. هر چند وقت یکبار باید اندیکاتور CCI را در طول یک روز معاملاتی بررسی کنم ؟
دفعات بررسی اندیکاتور CCI به استراتژی معاملاتی و بازه های زمانی شما بستگی دارد. برخی از معامله گران آن را در فواصل زمانی منظم بررسی می کنند، در حالی که برخی دیگر به هشدارها و اعلان ها متکی هستند .
5. آیا می توانم برای تصمیم گیری در مورد معاملات فقط به CCI تکیه کنم ؟
در حالی که CCI یک ابزار قدرتمند است، توصیه می شود قبل از تصمیم گیری در مورد معاملات، آن را با سایر شاخص ها ترکیب کرده و تجزیه و تحلیل جامع بازار انجام دهید .
